Kryzysu Sumienia uzupełnienia
Kryzysu Sumienia uzupełnienia
W ostatnim czasie (2006 r.) ukazała się druga polska edycja książki pt. „Kryzys Sumienia” autorstwa Raymonda Franza, byłego członka Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy w latach 1971-1980, a zarazem bratanka prezesa Towarzystwa Strażnica w latach 1977-1992 Fryderyka Franza (w latach 1945-1977 był on wiceprezesem, zastępcą N. Knorra).
Różnice w edycji pierwszej i drugiej, jeśli chodzi o profesjonalizm wydania, są widoczne gołym okiem (np. dodane skorowidze: wersetowy i tematyczny, sztywna okładka, wiele fotokopii i ich polskie tłumaczenia).
Pozwalam sobie jednak wnieść kilka uzupełnień i uwag odnośnie tego nowego wydania.
Otóż zawsze wielkim problemem dla wydających polską edycję jakiejś książki o Świadkach Jehowy, która ukazała się w oryginale czy to angielskim, czy niemieckim, jest cytowanie i przytaczanie publikacji Towarzystwa Strażnica, szczególnie gdy chodzi o stare materiały z lat 1879-1989.
Po prostu wydawcy często tylko przytaczają oznaczenie oryginalnego tekstu Świadków Jehowy (np. numer i rok wydania czy stronę Strażnicy albo jakiejś książki), lub tłumaczą go też samemu na polski z języka obcego. Nie trudzą się aby odszukać polskie publikacje Towarzystwa Strażnica i choć podać odpowiedniki krajowe (np. rok wydania czy numer), nie mówiąc już o ich cytowaniu.
Tak było np. w przypadku książki pt. „Byłem Świadkiem Jehowy” G. Pape, której wydawcy tłumaczyli przytaczane niemieckie publikacje Świadków Jehowy na język polski, nie podając nawet ich krajowych zamienników.
Sam wielokrotnie też natrudziłem się aby odnaleźć polskie cytaty, które są odpowiednikami angielskich artykułów Towarzystwa Strażnica. Często bowiem ukazywały się one z poślizgiem dwóch, trzech, a nawet pięciu lat.
Rekordem jest chyba „Pytanie czytelnika” o Lucyfera, które po angielsku publikowane było w 1957 r. (ang. Strażnica 01 III 1957 s. 159), a po polsku ukazało się dopiero w 2002 r. (Strażnica Nr 18, 2002 s. 30)!!!
Podobnie było z „Pytaniem czytelnika” o J 8:58 (ang. Strażnica 15 II 1957 s. 126-127, a polski odpowiednik to Strażnica Nr 4, 1998 s. 30-31).
Mało tego, wiele artykułów czy książek i broszur oryginału angielskiego nie ukazało się po polsku do dziś, choć przynajmniej niektóre ukazują się obecnie z wieloletnim opóźnieniem np. na dniach ma pojawić się w zborach Świadków Jehowy ich słownik biblijny pt. „Wnikliwe poznawanie Pism” (Insight on the Scriptures), który po angielsku został wydany już w 1988 roku (jego poprzednik z 1971 r. pt. Aid to Bible Understanding, przy opracowywaniu którego zaangażowany był R. Franz, wcale nie został wydany po polsku).
Z tych wszystkich względów należy się pochwała obecnym wydawcom drugiej edycji „Kryzysu Sumienia”, ponieważ zadali sobie trud i odszukali w większości przypadków polskie odpowiedniki do przytaczanych przez R. Franza fragmentów angielskich.
Niestety nie do wszystkich i dlatego postanowiłem, na ile to możliwe, uzupełnić tę lukę. Przykro wyznać, ale mi również nie udało się odnaleźć kilku artykułów, które przytacza R. Franz, a które pochodziły np. ze Strażnic z lat 1950-1952.
Inne, jak np. ang. Przebudźcie się! przywoływane na s. 151 (przypis), nie mają polskich odpowiedników (wtedy to czasopismo wychodziło w Polsce nieregularnie), choć nie wykluczam, że posiadają je wydania polonijne z USA, do których brak mi jednak dostępu.
Oto spis moich uwag, które mogą stać się przydatne dla wnikliwych czytelników „Kryzysu Sumienia” (dotyczą one tylko wydania z 2006 roku, bowiem poprzednie miało inny układ stron). Cytaty zamieszczam tylko z najstarszych publikacji z lat 1930-1941. Do pozostałych podaję polskie odpowiedniki angielskich publikacji.
| „Kryzys Sumienia” - wskazania cytatów tłumaczonych z ang. publikacji Towarzystwa Strażnica lub odsyłacze do ang. publikacji | Cytaty z polskich publikacji Towarzystwa Strażnica lub wskazanie polskich odpowiedników do ang. publikacji |
|---|---|
| s. 9-10 przypis 2 (Face the Facts, s. 3) |
cytat z polskiej broszury „Spojrzyj faktom w oczy” 1938 (dostępna np. w Bibliotece Narodowej w Warszawie): „Mniemanie, że całkowite ujawnienie faktów mogłoby urazić pewne osoby dotykając ich uczuć, nie jest ani wytłumaczeniem ani usprawiedliwieniem, aby można było zataić cośkolwiek ogółowi, osobliwie gdy chodzi o sprawy pomyślności powszechnej. Gdy ludzie otrzymują pewne fakty, to dowiadując się o nich, powinni spojrzeć im w oczy beznamiętnie, aby potem rzetelnie kroczyć drogą, która wiedzie ku ich najwyższemu szczęściu. Dawniejsze poglądy i wierzenia nie powinny nikogo powstrzymywać od przyjęcia a następnie zbadania sprawozdania o faktach” (s. 3) |
| s. 10 przypis 3 (Face the Facts, s. 7, 8) |
cytat z polskiej broszury „Spójrz faktom w oczy” 1938: „Tym, co pilnie prawdy szukają, Bóg ukazuje teraz, że religia jest pewną formą czci Bożej, przeczącej jednak mocy Bożej i odciągającej ludzi od Boga, (...) Religia a chrześcijaństwo to dwa ostre przeciwstawienia” (s. 7-8) |
| s. 10 przypis 4 (Face the Facts, s. 9). Uwaga! tłumaczenie tekstu z ang. nie zawiera znaku wykropkowania opuszczonego tekstu, jakie zaznaczono obok w tekście polskim tzn. (...) |
cytat z polskiej broszury „Spójrz faktom w oczy” 1938: „Czegóż tedy zgodnie z przepowiednią Jezusa należy oczekiwać pod koniec świata? Odpowiedź brzmi: wojny światowej, głodu, pomoru, ucisku narodów, a między innymi pojawienia się potwora na ziemi (...) Są to rzeczy, których kwestionować nie można, ponieważ stały się istotnie i dowodzą, że świat szatana się kończy; takich faktów przeoczyć się można” (s. 8-9) |
| s. 10 przypis 5 (Face the Facts, s. 16, 17, 27). Uwaga! tłumaczenie tekstu z ang. nie zawiera znaku wykropkowania opuszczonego tekstu, jakie zaznaczono obok w tekście polskim tzn. (...) |
cytat z polskiej broszury „Spójrz faktom w oczy” 1938: „Teraz są Niemcy w sojuszu z papieżem, a Wielka Brytania zmierza szybko ku temu samemu celowi. Stany Zjednoczone Ameryki, dawniej twierdza demokracji, są na drodze ku staniu się częścią władzy totalistycznej. (...) Stoimy więc wobec takich faktów: że dzisiaj na ziemi znajduje się szatana potwór-dyktatura, który Królestwo Jehowy pod Chrystusem zwalcza i jemu się opiera (...) Totalitarny związek sięga po władzę nad Anglią i Ameryką. Nie zapobiegniesz temu. Nie próbuj tego wcale! Bezpieczeństwo znajdziesz po stronie Pana” (s. 16, 17, 27) |
| s. 11 przypis 6 (Face the Facts, s. 40, 41) |
cytat z polskiej broszury „Spójrz faktom w oczy” 1938: „Muszą oni znaleźć ochronę w Organizacji Bożej, co świadczy, iż w Organizacji tej muszą być zanurzeni, ochrzczeni i w niej skryci. Arka, którą na rozkaz Boży Noe zbudował, przedstawiała Organizację Bożą” (s. 41) |
| s. 11 przypis 7 (Face the Facts, s. 46, 47). Uwaga! tłumaczenie tekstu z ang. nie zawiera znaku wykropkowania opuszczonego tekstu, jakie zaznaczono obok w tekście polskim tzn. (...) |
cytat z polskiej broszury „Spójrz faktom w oczy” 1938: „Czy byłoby to zgodne z Pismem Św., aby się żenili już teraz i zaczęli płodzić dzieci? Nie - brzmi odpowiedź - poparta przez Pismo Św. (...) Daleko lepiej dla nich będzie, gdy pozostaną bez brzemion i hamulców, aby mogli czynić wolę Pana, jako im Pan rozkazuje, a także, aby ich w Armagedonie nic nie hamowało” (s. 46, 47) |
| s. 15 przypis 10 (Children, wydanie z roku 1941, s. 366) |
cytat z polskiej edycji książki pt. „Dzieci” 1941: „Jest naszą nadzieją, że w niewielu latach nasze małżeństwo będzie dokonane i z łaski Pana milutkie dzieci mieć będziemy, które Panu będą na chwałę. Możemy z naszym małżeństwem dobrze zaczekać, aż trwający pokój na ziemi będzie ustanowiony. Teraz, nie możemy naszych ciężarów powiększać, lecz musimy być wolni i do służby Pańskiej uzbrojoni. Gdy Teokracja będzie w pełnej działalności, wtenczas nie będzie ciężarem mieć Familie” (s. 149) |
| s. 45 przypis 8 - Strażnica z 15 grudnia 1969 r. (wydanie angielskie, ss. 765 i 766) | polska Strażnica 19, 1970 s. 21-24 |
| s. 45 przypis 9 - Strażnica z 1 grudnia 1972 r., ss. 734-736 (wydanie angielskie) | polska Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 22 s. 22-24 |
| s. 45 przypis 9 - Strażnica z 1 listopada 1974 r., ss. 703, 704 (wydanie angielskie) | polska Strażnica Rok XCVII [1976] Nr 8 s. 23 |
| . 47 przypis 11 - Strażnica z 1 maja 1957 r., ss. 274, 284 (wydanie angielskie) | polska Strażnica Nr 2, 1959 s. 2 i 13 |
| s. 151 przypis 1 - Strażnica z 1 lutego 1968 r., ss. 71-79 (wydanie angielskie) | polska Strażnica Nr 11, 1968 s. 10-14 |
| s. 229 - tłumaczony cytat z ang. książki „Światło” [Light] Tom I, s. 194 |
słowa z polskiej edycji książki pt. „Światło” 1930 (dostępna np. w Bibliotece Narodowej w Warszawie): „Cały lud Pański z radością oczekiwał roku 1914. Gdy ten rok nastał i minął, przyszło na nich wielkie rozczarowanie, troska i smutek i bardzo lżono lud Boży. Szczególnie drwiło sobie z nich duchowieństwo i ich sprzymierzeńcy za to, że tyle mówione było odnośnie do roku 1914 i co się wówczas stanie i oto te przepowiednie się nie wypełniły” (Tom 1, s. 193) |
| s. 281 (środek strony) - ang. Przebudźcie się! 8 października 1966 r. (art. „Jak długo to jeszcze potrwa?”), podtytuł: „6000 lat kończy się w 1975 roku” | polskie Przebudźcie się! Nr 12 lata 1960-1969 s. 10-11 (art. „Jak długo to jeszcze potrwa?”), podtytuł: „W roku 1975 upływa 6000 lat” |
| s. 287 - tłumaczenie wykresu z ang. Przebudźcie się! z 8 października 1971 r. | polskie Przebudźcie się! Nr 9, lata 1970-1979 s. 20 |
| s. 298 - angielska Strażnica z 1 października 1978 r. ze słowami „byli w stanie obserwować” | polska Strażnica Rok C [1979] Nr 18 s. 24 |
| s. 299 - angielska Strażnica z 15 października 1980 r. ze słowami „trwały zapis w pamięci” | polska Strażnica Rok CII [1981] Nr 17 s. 27 |
| s. 311 - stopka redakcyjna w angielskim Przebudźcie się! od 1982 r., mówiąca o pokoleniu roku 1914 | stopka redakcyjna w polskim Przebudźcie się! od nr 8 z 1988 r., mówiąca o pokoleniu roku 1914 |
| s. 313 - uwaga dotycząca polskiego listu z 10 listopada 1995 r. do starszych zboru od Towarzystwa Strażnica będącego sprostowaniem słów Strażnicy z 1 listopada 1995 r. s. 17 (akapit 6) | sprostowanie to zamieszczono też w polskim wewnętrznym biuletynie Świadków Jehowy „Nasza Służba Królestwa” Nr 1, 1996 s. 2 („Sprostowanie”) |
Niestety do książki zakradł się też przynajmniej jeden błąd (prawdopodobnie R. Franza lub wydawcy w USA, bo również występuje on w edycji ang. z 2002 r. na s. 184).
s. 199 (pierwsze 3 linijki u góry strony):
„Wierzą oni dzisiaj także, że zmartwychwstanie namaszczonych chrześcijan, którzy zmarli w okresie od czasów Chrystusa, rozpoczęło się w 1918 roku. Przez ponad 40 lat Strażnica nauczała, że zaczęło się ono w roku 1881”.
Otóż Towarzystwo Strażnica nauczało, że te zmartwychwstanie zaczęło się w 1878 roku, a nie w 1881 roku. Tak R. Franz sam podaje też na s. 205 (środek strony):
„Chrystus sprawował swą władzę królewską od 1878 roku, kiedy to rozpoczęło się zmartwychwstanie”.
Na to wskazują też słowa ze starych książek Towarzystwa Strażnica:
„jak Chrystus został wzbudzony ze śmierci w R. P. 33, tak śpiący święci będą wzbudzeni w 1845 lat później, na wiosnę 1878 roku” („Dokonana Tajemnica” 1925 s. 139).
Por. ang. „Dokonana Tajemnica” [The Finished Mystery] 1917 s. 118; „Przyjdź Królestwo Twoje” 1919 s. 257; „Świadkowie Jehowy - głosiciele Królestwa Bożego” 1995 s. 632).
